عملکرد گلبول های قرمز خون - مجله آی سیب

خون 7٪ از وزن بدن یک فرد را تشکیل می دهد و حجم آن ممکن است از یک فرد به فرد دیگر بسته به شرایط مختلف، متفاوت باشد. این مایعی برای زنده نگه داشتن است که از میان کل بدن و به وسیله رگ های خونی به نام شریان ها و رگ ها جریان می یابد. خون نقشی حیاتی در بدن ما ایفا می نماید، زیرا اکسیژن، مواد مغذی، ویتامین ها، هورمون، آنتی بادی ها، گرما و الکترولیت ها را به قسمت های مختلف بدن منتقل می نماید که برای عملکرد مناسب بدن لازم است. آنها بعلاوه حمل و از بین بردن دی اکسید کربن و مواد زائد از خون را به عهده دارند. خون انسان شامل 78٪ آب و 22٪ جامدات است. خون حاوی پلاسمائی است که در آن سلول های خونی مانند گلبول قرمز (RBC)، گلبول های سفید خون (WBC) و پلاکت خون به حالت معلق قرار دارند. همه این مؤلفه ها نقش بسیار مهمی در بدن بازی می نمایند، با این حال، در این مقاله ما تنها بر عملکرد گلبول های قرمز تمرکز می کنیم.

نقش سلول های قرمز خون چیست؟

گلبول های قرمز یا RBCها به عنوان ارئوتروسیت ها نیز نامیده می شوند و بیشترین تعداد گلبول های خونی را در مقایسه با گلبول های سفید و پلاکت ها تشکیل می دهند که حدود 45 درصد از کل حجم خون را شکل می دهند. آنها حدود 6 تا 8 میکرومتر بزرگی دارند و بدن انسان دارای حدود 4 تا 6 میلیون تا از آنهاست. گلبول های قرمز سلول هایی مانند لنز دو قطبی هستند که دارای هسته سلولی نیستند و از یک پروتئین به نام هموگلوبین ساخته می شوند. در واقع 33٪ از گلبول های قرمز خون، چیزی جز هموگلوبین نیست. درون این مولکول هموگلوبین آهن جاسازی شده است که عمل آن انتقال اکسیژن و دی اکسید کربن در خون است. این هموگلوبین بعلاوه مسئول شکل دوقطبی و رنگ قرمز گلبول های قرمز است.

گلبول های قرمز در مغز استخوان، تحت تأثیر هورمون erythropoietin (تشکیل شده در کلیه ها)، با یک فرآیند به نام erythropoiesis، فقط در 7 روز تشکیل می شوند. در سن بلوغ در مغز استخوان، این سلول ها در بدن تقریباً 3 ماه قبل از این که در طحال نابود شوند، یا به وسیله ماکروفاژهای بدن تجدید می شوند، فراوری می شوند. بنا بر این میانه طول عمر یک گلبول قرمز تنها 3 ماه است. خوب، بنا بر این، اهمیت گلبول قرمز خون با توجه به طول عمر کوتاه آن چیست و چرا برای وجود ما مهم است؟ برای درک این موضوع، ما باید به بعضی از وظایف سلول های قرمز نگاه کنیم.

اکسیژن حمل می نمایند

عملکرد اصلی گلبول قرمز این است که اکسیژن را از ریه ها، به سایر بافت ها و سلول های بدن منتقل می نماید. و چگونه گلبول قرمز پیروز به انجام این کار می گردد؟ خوب، هموگلوبین موجود در گلبول های قرمز یک پروتئین است که خود را به مولکول های اکسیژن متصل می نماید. وقتی یک فرد در معرض هوا قرار می گیرد، اکسیژن از جو وارد بدن می گردد و به ریه ها می رسد. خون نقشی حیاتی در بدن ما ایفا می نماید، زیرا اکسیژن، مواد مغذی، ویتامین ها، هورمون، آنتی بادی ها، گرما و الکترولیت ها را به قسمت های مختلف بدن منتقل می نماید. در ریه ها، مولکول های هموگلوبین خود را به مولکول های اکسیژن متصل می نمایند و به سمت قلب حرکت می نمایند. از قلب، همان خون حاوی اکسیژن به سایر قسمت های بدن (ماهیچه ها، بافت ها و سایر اندام ها) پمپ می گردد. مولکول های هموگلوبین سپس مولکول های اکسیژن را در سلول های بدن آزاد می نمایند. اساساً، هموگلوبین اکسیژن را از منطقه ها دارای سطح بالای اکسیژن می گیرد و آنها را در منطقه های با سطح پایین اکسیژن بدن آزاد می نماید. بنا بر این، گلبول های قرمز در حقیقت عملکرد انتقال اکسیژن پایدار را به قسمت های مختلف بدن انجام می دهند.

دی اکسید کربن را حمل می نمایند

عملکرد دیگر سلول های قرمز خون به طور جزئی حمل دی اکسید کربن است که یک ماده زاید حاصل از فعالیت های متابولیک بدن است. فراوری دی اکسید کربن در واقع در سلول ها به علت واکنش های شیمیایی رخ می دهد. این محصول زائد به وسیله پلاسمای خون و گلبول های قرمز دفع می گردد. در حالی که گلبول های قرمز نقش مهمی در حذف دی اکسید کربن از سلول ها، پلاسمای خون و نیز به میزان کمی در حذف کلی دی اکسید کربن دارند، هموگلوبین در گلبول های قرمز به مولکول های دی اکسید کربن برای تشکیل کاربامین هموگلوبین متصل می گردد. با این حال، بر خلاف مولکول های اکسیژن، مولکول دی اکسید کربن به قسمت آهن هموگلوبین متصل نمی گردد. در عوض، آنها با گروه های اسید آمینه در زنجیره های پلی پپتیدی هموگلوبین ترکیب می شوند. بنا بر این، گلبول های قرمز خون، دی اکسید کربن را از سلول های مختلف بدن منتقل می نمایند و آنها را به ریه ها می رسانند، جایی که به وسیله خروج، از بدن دفع می گردد.

این سفر طولانی برای انتقال اکسیژن به بافت ها و پس از آن جمع آوری مواد زائد و بردن آنها به ریه ها برای دفع، تنها 30 تا 45 ثانیه طول می کشد. توانایی گلبول های قرمز برای انتقال اکسیژن بستگی به عوامل متعددی نظیر pH خون، درجه حرارت و غیره دارد. علاوه بر این، حضور مونوکسید کربن، سولفید هیدروژن و غیره در خون بعلاوه بر ظرفیت اکسیژن هموگلوبین تأثیر می گذارد.

فرآیند دقیق انتقال اکسیژن از هموگلوبین به بافت های بدن یک فرایند پیچیده است. با این حال، این یک روش ساده برای شرح عملکرد گلبول های قرمز بود. با این شرح ساده فریب نخورید که فکر کنید که گلبول قرمز هیچ اهمیتی ندارد. اگر تمام این گلبول های قرمز عملکرد خود را متوقف نمایند، بدن از بین خواهد رفت.

در رابطه با خون، مسائل تهدید نماینده ای برای زندگی وجود دارند. اختلالات خونی مانند کم خونی، آنمی همولیتیک، هموکروماتوز، اسپرهوتیک ارثی و سایر نقایص آنزیمی دیگر می توانند رخ دهند و تهدیدی برای زندگی افراد ایجاد نمایند. انواعی از اختلالات گلبول های خون وجود دارد که می تواند بر بچه ها و بزرگسالان تأثیر بگذارد. از جمله کم خونی یا آنمی که یکی از انواع اختلالات سلولی خون است. کمبود آهن معدنی در خون باعث ایجاد این اختلال می گردد. همان طور که گفتیم بدن احتیاج به آهن برای فراوری هموگلوبین دارد که به گلبول های قرمز خون یاری می نماید تا اکسیژن را از ریه ها به سایر اندام های بدن حمل کند.

منبع: Bodytomy

منبع: راسخون