ویالونی که هنگام غرق شدن تایتانیک نواخته می شد، همچنان شنیده می گردد! - مجله آی سیب

سال هاست که داستان موسیقی نوازانی که در تایتانیک برای آرام کردن مسافران هنگام حادثه ، ساز می زدند مردم را به شگفتی و هیجان وا می دارد؛ نواختنی که پیش از غرق شدن با قطعه خدایا به تو نزدیک ترم - Nearer My God To Thee به خاتمه رسید. ویالون والِس هارتلی نیز بخش مهمی از این صحنه شگفت آور و اندوه بار بود. این ویالون را نامزدش ماریا رابینسون برای جشن نامزدی به او هدیه داده بود.

یک پلاک نقره ای به سیم گیر ویالون چسبانده شده بود تا یادآور اهدای آن در سال 1910 باشد. پیش تر می گفتند که هنگامی که ماکای بِنِت در 25 آوریل بدن هارتلی را بازیابی کرد ساز در کیسش و روی دوش او بوده است ولی هیچ سندی از بازیابی کشتی در دست نبود که معیناً به یک ساز موسیقی اشاره نموده باشد. این موضوع باعث شد تأیید اعتبار حقیقتی که ابتدا به نظر آشکار می رسید چالش برانگیزتر شود.

دایره المعارف تایتانیکا می نویسد چندین روزنامه در انگلیس و هالیفاکس کانادا (مناطقی که بیشتر پیکرها را به آن ها انتقال داده بودند) گزارش داده اند که کیسِ ساز رهبر موسیقی همراه با او پیدا شده است ولی هیچ اشاره مستقیمی به ویالون ننموده اند. البته، آن طور که در دفترچه خاطرات ماریا آمده، او از معاون استاندار هالیفاکس به خاطر این که ویالون را روز 16 ام جولای 1912 به او بازگردانده بود (حدود 3 ماه پس از حادثه) تشکرات فراوانی نموده است. طبق گزارش سرشماری سال 1911 بریتانیا، فردی به نام ماریا رابینسون در همان نشانی ذکر شده در دفترچه خاطرات می زیسته است که این امر مهر تأیید محکمی بر ادعاهای این دفترچه خاطرات و صحت آن می زند.

هنگامی که ماریا در سال 1939 از جهان رفت، خواهرش این ویالون و کیسش را به خیریه و کلیسای سپاه رستگاری منطقه بخشید که در آنجا به رهبر ارکستر اهدا شد و او نیز آن را به یک مربی داد. این ساز سپس بین چند تن از اعضای خانواده دست به دست چرخید تا مالک کنونی اش در سال 2013 آن را به قیمت 7/1 میلیون دلار از مزایده خانه آلدریج و سان Aldridge & Son در منطقه دِوایز شهر ویلتشایر انگلستان خریداری کرد.

با چنین قیمت هنگفتی، تأیید اصالت این ساز حتمی به نظر می رسد. به همین دلیل، آلِن و اندرو آلدریج با کارشناسانی از حوزه های گوناگون در این باره مشورت کردند. مایکِل جونز از سازمان علوم قانونی بریتانیا تأیید کرد که فرسایش موجود روی قسمت های فلزی ساز به دلیل غوطه ور شدن در آب شور دریا ایجاد شده است و با فرسایش دیگر قطعات فلزی یافت شده از بقایای تایتانیک همخوانی دارد.

رئیس پیشین بخش آلات موسیقی مزایده خانه ساسِبی، اَندرو هوکِر، اظهار داشت که این ساز یک ویالون کارخانه ساز آلمانی است که بین سال های 1880 و 1900 ساخته شده است و قیمت آن به حدی پایین بوده است که ماریا توان پرداختش را داشته باشد، ولی درعین حال کیفیت مناسبی داشته و هارتلی می توانسته است هزینه های زندگی اش را با آن تأمین کند. خانواده آلدریج این ساز را به یکی از بیمارستان های منطقه بردند و از آن سی تی اسکن گرفتند. معین شد که این سی تی اسکن ها با ضربات احتمالی وارده در حادثه تایتانیک سازگاری دارند.

چسب به کاررفته در فرایند فراوری ساز می توانسته است در آب سرد دریا دوام بیاورد. ممکن است بعضی بگویند هارتلی بیش از آنکه بخواهد نگران سالم ماندن ویالونش باشد، باید به فکر روی آب ماندن خود می بوده است؛ ولی تاریخ دان اِستوآرت کِلی می گوید که از زبان مادر هارتلی نقل می نمایند: او بی شک هنگام مرگ ویالونش را در آغوش گرفته است. زیرا وابستگی عجیبی به سازش دارد. زیرا هم زندگی اش را با آن می گذرانده و هم یک یادگاری از طرف معشوقه اش بوده است.

والِس هِنری هارتلی با ویالونش به عنوان رهبر ارکستر به خدمه تایتانیک ملحق شد و البته پیش تر در کشتی مائورِتانیا نیز به عنوان ویالون زن می نواخت؛ همچنین ارکسترهایی را در شهرهای کوچک پیرامون شهر دوسبِری کشور انگلیس، زیستگاهش هنگام حرکت تایتانیک، راهنمایی می کرد. او پیش از سفر به لیوِرپول برای سوار شدن به تایتانیک مدتی را در کنار ماریا و در روستای بوستون اِسپای یورکشایِر انگلیس سپری کرد.

هنگامی که کشتی سفر تازه اش را شروع کرد و 15 آوریل 1912 به یک کوه یخی برخورد کرد، والس 33 سال سن داشت. پیکر او با کشتی اِس اِس عَرَبیک SS Arabic شرکت وایت اِستار لاین به لیوِرپول بازگردانده شد و سپس در یک خودروی نعش کش به زادگاهش یعنی شهر کالن منطقه لانکاشیر منتقل شد. او را در گورستان کِیلی رود در شهر کالن به خاک سپردند.