آن شهر ایتالیایی چطور بر کرونا غلبه کرد ؛ تست جامع، شناسایی ناقلان خاموش - مجله آی سیب

با ما همراه باشید و با تور ایتالیا از به بهترین کشور اروپا سفر کنیم و در شهرهای ونیز، فلورانس و رم بگردیم و بناهای تاریخی این کشور تاریخی را از نزدیک ببینیم.

این یادداشت توسط دکتر نیما فاتح و دامون افضلی ترجمه و در اختیار خبرنگاران قرار گرفته است.

دکتر نیما فاتح، پزشک و فارغ التحصیل مدیریت سلامت | دامون افضلی کارشناس علوم اجتماعی

آنچه در ادامه می آید ترجمه دو مقاله یی است که پزشکان و کارشناسان ایتالیایی به تازگی در گاردین (مورخه 18 مارس و 20 مارس 2020) منتشر نموده اند و حاوی تجربه مهم شهری نسبتاً کوچک در شمال ایتالیا (Vo) است که به وسیله تست جامع از همه ساکنان شهر، شناسایی ناقلان خاموش ویروس کرونا و جداسازیِ آن ها از باقی جمعیت پیروز به ریشه کنی کرونا شده است؛ و از این حیث برای مهار کرونا در کشور ما، در شهرهای کوچک و متوسطی که هنوز به طورگسترده به این ویروس مبتلا نشده اند، هم درس های مهم، آموزنده و حتی می گردد گفت حیاتی دارد. یادداشتِ نخست را آندره کریسانتی (استاد میکروبیولوژی در دانشگاه پادوا) و آنتونیو کاسّونه (مدیر سابق گروه بیماری های عفونی در انستیتوی بهداشت ایتالیا) نوشته اند؛ دومی یاداشتی است از لوره نزو توندو (از پالرمو). بنا به اهمیت این یادداشت ها، و علیرغم بعضی اشتراکات در شرح این تجربه پیروز در مهار کرونا، ترجمه هر دو را در ادامه می آوریم.

***

1- اکنون تقریباً یک ماه از زمان آغاز شیوع کووید-19 در سراسر ایتالیا گذشته است. ایتالیا تا 19 مارس پس از چین بدترین کشور از حیث ابتلا به کرونا است.

اما طی دو هفته گذشته یک مطالعه آزمایشیِ امیدوارنماینده در این جا به نتایجی رسیده است که چه بسا برای سایر کشورهایی که می کوشند ویروس کرونا را مهار نمایند آموزنده و مفید باشد. در تاریخ 6 مارس، به همراه محققان دانشگاه پادوا و صلیب سرخ‘، تمام ساکنان وُو را، شهری 3000 نفره در نزدیکی ونیز، آزمایش کردیم از جمله کسانی را که هیچ علائمی نداشتند. این به ما امکان داد تا مردم را قبل از بروز علائم عفونت، قرنطینه کنیم و جلوی گسترش بیشترِ ویروس کرونا را بگیریم. به این ترتیب، در کمتر از 14 روز ویروس کرونا را ریشه کن کردیم.

هرچند به عقیده ما اتخاذ این رویکرد در شهری مانند میلان که آلودگی در آن از کنترل خارج شده حالا خیلی دیر است، ولی هنوز هم فرصت برای انجام این کار در مثلاً انگلستان، قبل از این که بحران وخیم تر گردد، هست: دولت می تواند خوشه ها را شناسایی و جدا کند، همه افرادِ مبتلاشده را در قرنطینه نگه دارد و تماس های اخیرشان را ردگیری و آن ها را هم قرنطینه و جدا کند چه علائم داشته باشند و چه نه.

آزمایش ما به طوراتفاقی انجام شد. مقامات ایتالیایی نسبت به اخبارِ مربوط به اولین مرگِ [ناشی از کرونا] در این کشور (که در وُو رخ داد) واکنش عاطفی شدیدی نشان دادند. کل شهر قرنطینه و از تمام ساکن آن تست گرفته شد. تست ها توسط ما در دانشگاه پادوا انجام شد. معلوم شد که این شهر بستر اپیدمیولوژیکِ منحصربه فردی است؛ اپلیکیشنی راه اندازی شد تا منع عبورومرور را در کل شهر حفظ کند و دور دوم آزمایش ها را پس از نُه روز انجام دهد.

در دور اول، تستِ 89 نفر مثبت شد. در دور دوم این تعداد به 6 نفر کاهش یافته بود که همچنان از بقیه جمعیت جدا نگهداری می شدند. با این روش پیروز به ازبین بردن ویروس کرونا در وُو شدیم، به میزان بهبودیِ 100 درصدیِ افرادِ قبلاً مبتلاشده دست یافتیم و درعین حال هیچ مورد جدیدی از انتقال ویروس ثبت نشد.

ما به یافته جالبی رسیدیم: در زمان تشخیص اولینِ فردی که علائم کرونا داشت، بخش قابل توجهی از جمعیت، حدود 3٪، پیشاپیش آلوده شده بودند ولی بیشترشان هیچ علائمی نداشتند. پژوهش ما اصل ارزشمندی به دست می دهد: تست دریافت از همه شهروندان، چه علائم داشته باشند چه نه، راهی برای کنترل این بیماری همه گیر به دست می دهد.

ماهیت این بحران بدین معنی است که ایجاد واکنشی ساختاری مانند کاری که ما کردیم بسیار اهمیت دارد، درعین حال که تست جامع برای معین کردنِ تعداد دقیقِ افراد مبتلاشده و میزان واقعی مرگ ومیر ناشی از این ویروس کاری حیاتی است. در ایتالیا ما با افزایش عنان گیسخته درصد مرگ ومیر (تعداد تلفات تقسیم بر تعداد افراد آلوده) دست به گریبان ایم: رقمی که به 8 درصد رسیده است بسیار بالاتر از میزان مرگ ومیر در چین و درعین حال به شدت نزدیک به میزان مرگ ومیر ناشی از شیوع سارس در چین در فاصله 2002-2003.

هرچند این نرخِ بالا گمراه نماینده است. چون پس از چند روزِ نخست شیوع آغازین، مواردِ شناسایی شده به عنوان کل مبتلاشدگان این ویروس طبقه بندی شدند [درحالی که تعدادشان به واقع خیلی بیشتر از این بود]. از آن پس، فقط افرادی که علائم آشکاری داشتند (آن هایی که نیازمند مراقبت پزشکی بودند) از نظر ابتلا به ویروس آزمایش شدند و، در نتیجه، به عنوان موارد مثبت شمارش شدند.

متخصصان اصلی بهداشت عمومی ایتالیا تصمیم دریافتد که فقط از افرادی که برای درمان علائم بیماری مراجعه نموده بودند تست گرفته گردد تصمیمی که ظاهراً مطابق با پیشنهادات سازمان بهداشت دنیای (WHO) است. بنابراین، در ایتالیا از افرادی که درخواست مراقبت پزشکی ننموده اند، فقط هر از گاهی تست گرفته شده است. با وجود این، افرادی که هیچ علائمی ندارند یا فقط شبه علائمی بروز داده اند، 70٪ از کل افراد آلوده به ویروس را تشکیل می دهند، و بدتر از آن، ناشناخته هم باقی می مانند؛ نمی گردد سهمِ این ناقلان خاموش را در انتقال ویروس به دیگران نادیده بگیریم. دریافت تست از همه مردم، تصویر واضح تری از تعداد واقعی ناقلان ویروس و این که چند نفرشان آن را انتقال می دهند به ما می دهد.

اگر این واقعیت را که فقط افرادی که ویروس را بروز داده بودند مورد آزمایش قرار گرفته بودند، مبنا قرار داده می شد، درصد مرگ ومیر به سطح عادی‘تری کاهش می یافت. این را درصد مرگ ومیر منطقه وِنه تو نشان داده است: درصد آن پیوسته در حدود 2.5 تا 3٪ است، که هنوز هم بالاست ولی یک سومِ درصدهای لومباردی و امیلیا-رومنا است.

این تفاوت از چیست؟ ونه تو از نظر آموزش، سبک زندگی عمومی، درآمد شخصی و سن جمعیت قابل مقایسه با دو منطقه شمالیِ دیگر است کارشناسان عقیده دارند که همه این عوامل، به ویژه آخری، بر میزان مرگ ومیر ناشی از کووید-19 مؤثر است. هرچند مجموعه یی از داده های غیرهمگن و سایر متغیرها می تواند این تفاوت را شرح دهد، اما عاملی مهم در کار است که احتمالاً نقش مؤثری ایفا می نماید. در ونه تو، آزمایش ویروس فعالانه تر و به شکل دقیق تری انجام شد، برنامه یی که شامل بخشی از افرادِ بدون علائم هم بود. طبق ارقام رسمی، در وِنه تو از هر 100 نفر تقریباً 8 نفر آزمایش شدند، چیزی حدود دو برابر لومباردی و سه برابرِ امیلا-رومانا.

متأسفانه تکرار این مدل در شهرهای عظیم، به دلیل تعداد زیادِ افرادی که ضروری است آزمایش شوند، تقریباً غیرممکن خواهد بود. هرچند، یافته های ما توجه دقیق سیاست گذاران بهداشت و درمان در ایتالیا و سراسر دنیا را تضمین می نماید. آن ها محققان را به ریشه کنیِ ویروس به وسیله آزمایش جامع از افرادی که علائم دارند و از تمام کسانی که با آن ها در تماس بوده اند (از جمله بستگان، دوستان و همسایگان) فرامی خوانند. به این شیوه، ما این بیماری را پیش از آن که فرصت کند که گسترش بیابد و، از همه مهم تر، پیش از آن که حاملانِ این بیماری فرصت پیدا نمایند که ناخواسته آن را به افراد دیگر منتقل کند، گیرمی اندازیم.

در غیاب روش های درمانیِ خاص کرونا یا واکسنِ آن اقدامات عملی برای کنترل این بیماریِ همه گیر چیزی جز قرنطینه، فاصله گیری و شناسایی ناقلینِ بدون علائم نیست. مقامات انگلیس هنوز هم می توانند خوشه ها را شناسایی و جدا نمایند و از هر کسی که با افراد آلوده در تماس بوده، تست بگیرند. سازمان بهداشت دنیای، عاقلانه هرچند کمی با تأخیر، در همین هفته یافته های تحقیقات ما را به عنوان بهترین خط دفاعی از این بیماری پیشنهاد نموده است: تست دریافت، تست دریافت و تست دریافت.

2- شهر کوچک وُو (Vò)، در شمال ایتالیا، جایی که اولین مرگ ناشی از ویروس کرونا در این کشور آنجا رخ داد، به مطالعه یی موردی تبدیل شده است که نشان می دهد چگونه ممکن است دانشمندان گسترش کوویدـ 19 را خنثی نمایند. در یک مطالعه علمی، که توسط دانشگاه پادوا و با یاری منطقه ونه تو و صلیب سرخ‘ انجام شد، تمام 3،300 ساکن شهر، از جمله افرادی که هیچ علائمی نداشتند، تست شدند. هدف این مطالعه آنالیز تاریخ طبیعی ویروس، پویایی انتقال و دسته های در معرض خطر بود.

محققان شرح دادند که آن ها کل ساکنان را دو بار آزمایش کردند و این مطالعه منجر به کشف این نقشِ مشخص نماینده [تست جامع] در مهار شیوع اپیدمی ویروس کرونا توسط افرادِ بدون علائم شد. با آغاز مطالعه، در 6 مارس، حداقل 90 نفر در وُو آلوده بودند. روزهاست که هیچ مورد جدیدی ثبت نشده است.

آندره کریستیتی، متخصص عفونت در امپریال کالج لندن، که در پروژه وُو شرکت داشت، می گوید: ما توانستیم شیوعِ این بیماری را در این جا بشکنیم، زیرا مبتلایان خاموش‘ را شناسایی و آن ها را از بقیه جدا کردیم. این همان چیزی است که موجب تفاوت می گردد‘.

این تحقیق حداقل شش فردِ بدون علائم را شناسایی کرد که تست کووید-19 آن ها مثبت شد. محققان می گویند اگر این افراد شناسایی نشده بودند احتمالاً ناخواسته ساکنانِ دیگر را آلوده می کردند. سرجیو رومانگانی، استاد ایمونولوژی بالینی در دانشگاه فلورانس، در نامه یی به مقامات نوشت: درصد افراد آلوده یی که درعین حال هیچ علائمی ندارند، در بین جمعیتْ بسیار بالاست. جداسازی افرادِ بدون علائم برای کنترل شیوع ویروس و شدت بیماری ضروری است‘.

لوکا زایا، فرماندار منطقه ونتو که برای تست جامع از همه ساکنان منطقه می کوشد، می گوید آزمایش به کسی صدمه نمی زند‘ او وُو را به عنوان سالم ترین جای ایتالیا‘ توصیف کرد و اضافه کرد: این اثبات می نماید که سیستم تست جامع جواب می دهد. این جا در اول کار فقط دو مورد [از ابتلا به این ویروس] وجود داشت. ما همه را آزمایش کردیم، حتی اگر کارشناسان‘ به ما بگویند این کار اشتباهی بود: 3000 تست گرفتیم. 86 موردِ مثبت پیدا کردیم و 14 روز آن ها را از بقیه جدا کردیم. پس از این دو هفته، تستِ 6 مورد هنوز مثبت بود. و این طور بود که به این ماجرا پایان دادیم‘.

با این حال، به زعم بعضی، مشکل تست گیریِ جامع فقط مسائل مالی نیست (هر سواب حدود 15 یورو قیمت دارد) مشکلاتی در سطح سازماندهی و سازمانی هم وجود دارد. ولی ماسیمو گالی، استاد بیماری های عفونی در دانشگاه میلان و مدیر بیماری های عفونی بیمارستان لوئیجی سکو در میلان هشدار می دهد که تست جامع از همه افرادِ بدون علائم ممکن است بی فایده باشد. گالی به گاردین گفت: [چگونگی] شیوع بیماری ها متاسفانه درحال تحول است. فردی که امروز تست اش منفی است، ممکن است فردا به این بیماری مبتلا گردد‘.