بخت واژگون لاله های واژگون - مجله آی سیب

لاله واژگون که محلی ها به آن گل بگریو یا همان گل گریان می گویند، یکی از مهم ترین جاذبه های منطقه زاگرس ایران است که اواخر فروردین تا اواخر اردیبهشت، مهمان بعضی دشت های این منطقه می شود. در این میان دشت لاله های واژگون کوهرنگ با وسعتی بالغ بر 3600هکتار، بزرگ ترین دشت لاله های واژگون ایران است که حدود 370هکتار آن از سال 1375به عنوان اثر طبیعی ملی توسط شورای عالی حفاظت محیط زیست به ثبت رسیده و در زمره مناطق تحت مدیریت سازمان محیط زیست قرار گرفته است.

در سال 94نیز به همت میراث فرهنگی، این اثر طبیعی در لیست انتظار یونسکو برای ثبت جهانی قرار گرفت. اما حال و روز فعلی گل های گریان کوهرنگ، نگران کننده است و بخش قابل توجهی از آنها تخریب شده اند.

مسئولان محلی اعلام کرده اند حضور بیش از حد گردشگران در محدوده دشت لاله واژگون که از چند سال قبل تبلیغ بسکمک برای آن می شد، از دلایل اصلی تهدید این گونه گیاهی است. آرزو بنی هاشمی، رئیس اداره حمایت و حفاظت اداره کل منابع طبیعی چهارمحال و بختکمک به مهر گفت: بسکمک از گردشگران، پیاز لاله ها را به نیت تکثیر جدا می کنند و با خود می برند. له شدن لاله ها زیر پای گردشگران و همچنین حضور خودرو در دشت های لاله نیز از دیگر عوامل تخریب این گونه نام برده شده است.

حسین آخانی، استاد گیاه شناس دانشگاه تهران در گفت وگو با خبرنگاران در این باره تأکید می کند که جدا کردن پیاز این گل ها و تلاش برای تکثیر آنها معمولا با موفقیت همراه نیست. او می افزاید: عده ای برای سودجویی این اقدام را انجام می دهند و عده ای دیگر از سر ناآگاهی، درحالی که بسکمک از این گونه ها اختصاصی و شرایط کاشت آن بسیار خاص است و شانس موفقیت کاشت آن در جای دیگر و در خانه ها به ندرت وجود دارد.

لاله واژگون گونه ای ارزشمند برای فلور ایران است و انقراض آن لطمه بزرگی به ذخایر ژنتیک کشور خواهد زد. به گفته این استاد دانشگاه، دو سازمان محیط زیست و جنگل ها باید جدی تر با چنین مسائلی برخورد کرده و از برداشت بی رویه گونه های گیاهی و همچنین گیاهان دارویی جلوگیری کنند. لطفعلی چراغپور، فرماندار شهرستان کوهرنگ نیز از احتمال اعمال قرق 4ساله برای حفاظت از لاله واژگون خبر داده است. آخانی در مورد این تصمیم نیز می گوید: قرق، روش مناسبی است و به احیای پوشش گیاهی کمک می کند اما این اقدام به تنهایی پاسخگو نخواهد بود و لازم است اقدامات حقوقی و جرم تلقی شدن کندن این گونه ها و همچنین آموزش از طریق رسانه ها نیز در کنار آن به اجرا درآید.

• احداث سرویس بهداشتی در میان لاله های واژگون

تخریب لاله های واژگون تنها مختص دشت کوهرنگ نیست. اطراف فریدن در غرب استان اصفهان نیز یکی از رویشگاه های لاله واژگون است که متأسفانه حضور گردشگران ناآگاه و البته مسئولان ناآگاه تر، آنها را به نابودی کشانده است. نادر ضرابیان، عضو انجمن کوهنوردان ایران که طی سال های اخیر، کاهش گل های لاله واژگون را در نقاط مختلف به چشم دیده و تأیید می کند، به خبرنگاران می گوید:

گاهی اوقات دهیاران و اعضای شورای روستاها برای تبلیغ روستا و نشان دادن آن به گردشگران، آنها را به سمت دشت لاله های واژگون هدایت می کنند. لاله ها یا زیر پای گردشگران و خودروهای آنها از بین می رود یا از پیاز جدا می شود. او از احداث و راه اندازی تاسیسات و خدمات رفاهی و... در میان آثار طبیعی نیز گلایه مند است و می افزاید: میراث فرهنگی اصفهان دقیقا در میان این لاله های واژگون، سرویس بهداشتی وسیعی احداث کرده است،

که با این کار هم چشم انداز را تخریب کرده و هم لاله ها از بین رفته اند. ضرابیان به حضور خودروهای گردشگران در منطقه کوهرنگ هم اشاره کرده و می گوید: کوهرنگ منطقه ای حفاظت شده است اما بارها دیده ام، مسئولان در ورودی محدوده را به بهانه ازدحام جمعیت و حضور زیاد گردشگران، روی خودروها باز می کنند و لاله های واژگون زیر چرخ خودروها له می شوند.