برنامه سوم باید انعطاف پذیر و قابل اجرا باشد - مجله آی سیب

وی ادامه داد: نخستین مقوله انعطاف پذیری و غلتان بودن برنامه است.

سالاری در تشریح این امر گفت: در حال حاضر که کشور ما در مقتضیات خاصی به سر می برد و مجموعه ای از تحریم ها به کشور ما تحمیل می گردد قطعا اداره کلان شهر تهران و تحقق ماموریت های مدیریت شهری تهران که از این موارد تاثیر می پذیرد با مشکل روبرو خواهد شد. لذا خیلی از برنامه ریزان شهری اعتقاد دارند ما در برنامه میان مدت و بلند مدت نمی توانیم همه احکام و پروژه ها را محقق کنیم و بگوییم در 5 سال آینده می توانیم به آن برسیم.

وی اضافه نمود: وضعیت درآمدی ما تاثیر پذیر از وضعیت تعاملات ما با کشور های خارجی است. لذا اعتقاد من بر این است که اساسا برنامه های بلند مدت قطعی گردیده وجود ندارد و این پارادایم منسوخ گردیده است. امروزه برنامه ای برای مدیریت شهری مفید خواهد بود که مجموعه ای از ماموریت های مهم در آن گنجانده گردد ، منعطف و پویا باشد و مبتنی بر مقتضیات زمانی و الزامات و محدودیت ها و فرصت ها بتوان اولویت ها را تغییر داد .

رییس کمیسیون شهر سازی و معماری شورا گفت: مدل تدوین طرح های توسعه شهری جامع و تفصیلی در کشور ما اشکالات و مغایرت های جدی با کشور های توسعه یافته دارد. آنها از طرح های توسعه شهری بلند مدت، مدت ها ست که عبور کردند و به برنامه های غلتان رسیدند. آنها فرایند پیشرفت در حوزه فناوری های تکنولوژی و پارادایم های کسب و کار که در فضای هوشمند سازی بروز و ظهور پیدا می نمایند را مد نظر قرار داده اند .

مسئله دوم؛ آیا اعتبارات محقق می گردد؟

محمد سالاری در ادامه اظهارات خود گفت: یکی از اشکالاتی که در فرایند برنامه 5 ساله و یا برنامه های سالانه وجود دارد این است که مجموعه ای از احکام و ماموریت ها و پروژه ها را تصویب می کنیم اما در اصل به این مهم که تحقق این احکام به چه میزان اعتباری احتیاج دارد و اینکه آیا این اعتبارات محقق می شوند یا نه توجه نمی کنیم. تغییر و تحولات تورم و تاثیر تحرم بر آن همه بر میزان منابع درآمدی اثر می گذارد و این امر نیز بر اعتبارات مورد احتیاج احکام و ماموریت ها . در چنین شرایطی با رویکرد آرمانگرایانه می آیند برنامه ای تدوین می نمایند غافل از اینکه منابع اعتباری برای پروژه ها پیش بینی نمایند و اینکه آیا این منابع محقق می گردد یا نه .

سالاری اضافه نمود: این شهر ظرفیت های محدودی دارد و در ابتدا باید حسابرسی مالی انجام گردد و بعد ببینیم ظرفیت تحقق پذیری پروژه ها را دارد! در چنین شرایطی عدم تحقق پذیری برنامه ها سبب می گردد سازمان شهرداری در فرایند تحقق برنامه ها به پروژه های دم دستی روی بیاورد و دچار روزمرگی می شوند. در میان اجرای برنامه به نامیدی دچار می گردند که نمی توان برنامه را اجرا کرد. پس پر واضح است که نمی توان بر این اساس برنامه ریزی کرد و فلان راهبرد اجرایی گردد در حالی که میزان اعتبارات مورد احتیاج آن به درستی سنجیده نگردیده باشد. در حال حاضر تغییر و تحولات در حوزه تکنولوژی و تبادل ارتباطات و پیشرفت علم آنچنان پیش می رود که دیگر بیاییم بگوییم در آینده چه کاری انجام می دهیم محلی از اعراب ندارد. این در شرایطی است که حوادث غیر مترقبه نیز امکان روی دادن دارند و می تواند این برنامه ها را تحت تاثیر قرار دهد. امروز اپلیکیشن ها و استارت آپ ها موضوعی اثر گذار بر شهر هستند در حالی که 5 سال پیش در این زمینه فکری نگردیده بود.

رییس کمیسیون شهرسازی و معماری شورا گفت: لذا در ترایند تصویب برنامه این نظریه ها ابتدا باید به گفتمان و باور عمومی در شورا تبدیل گردد که نقش رسانه ها بسیار حائز اهمیت است، تا بتوانیم برنامه سوم توسعه شهر را با رویکرد غلتان تصویب کنیم. گرچه این ملاحظات جدی، دیده نگردیده است.

مسئله سوم ؛شاخص های سنجش پذیری

محمد سالاری همچنین گفت: نکته سوم این است که ما آماری قابل اعتنا در ماموریت های مختلف نداریم که ببینیم برای مثال در حوزه کاهش آلودگی های زیست محیطی چه میزان از اهداف محقق گردیده است و چه میزان از تحقق مورد هدف.

وی اضافه نمود: اساسا شاخصی برای ارزیابی اینکه به چه میزان از اهداف برسیم وجود ندارد. به عنوان مثال طرح تفصیلی را در نظر بگیرید آیا آمار قابل اعتنایی در این زمینه که باید مبتنی بر شاخص های کمی و کیفی باشد وجود دارد که بر اساس آن تعیین گردد در آخر برنامه به چه میزان از تحقق آن خواهیم رسید .

مسئله چهارم؛لزوم ساختار سازمانی مبتنی بر رویکرد برنامه محور

رییس کمیسیون شهر سازی و معماری شورای اسلامی شهر تهران گفت: نکته چهارم این است که ساختار سازمانی شهرداری تهران آیا رویکرد مبتنی بر برنامه محوری را بر می تابد؟

وی ادامه داد: در شهرداری تهران معاونت برنامه ریزی شهرداری مسئول تدوین برنامه توسعه شهر تهران است اما آیا این معاونت در جایگاهی هست که از معاونت های دیگر و سازمان ها و شرکت های تابعه شهرداری در خصوص اجرای برنامه و میزان تحقق آن پرسش کند؟ آیا می تواند این مجموعه ها را ملزم به اجرای برنامه کند؟ آیا مسئولین توسعه شهری آموزش لازم و مهارت لازم را برای نظارت بر فرایند اجرای برنامه دارند؟ چه ساز و کاری برای برخورد با زیر مجموعه هایی که تابع برنامه نیستند تعریف گردیده است؟ آیا امروز اگر شهردار تهران دستوری دهد و تصمیمی خارج از برنامه گرفته گردد و پروژه ای اجرا گردد کسی تاب مقاوت دارد؟

سالاری اضافه نمود: در دوره های گذشته با تصمیم شهردار و یا مدیران پروژه هایی تعریف می شد که نه تنها در اولویت برنامه نبوده اند بلکه حتی در برنامه توسعه شهر تهران نیز تعریف نگردیده بودند. این در حالی است که ظرفیت درآمدی، مدیران را به این سمت سوق می داد که به سمت پروژه های زود بازده و دیده شونده بروند تا به سمت تحقق پروژه های تعریف گردیده . لذا سوالی که در ذهن متبادر می گردد این است که به چه میزان ساختار سازمانی شهرداری تهران به این برنامه محور بودن الزام دارد؟ این بدنه که در گذشته باوری به برنامه محور بودن نداشته و مدیران خود را صاحب شهر و خلاق می دانستند آیا امروز برای این برنامه محوری آماده گردیده است؟این ها موازینی است که در فرایند تصویب برنامه 5 ساله سوم شهر تهران باید رعایت گردد و اصحاب رسانه و اربابان جراید باید این مهم را از مدیریت شهری مطالبه نمایند.