خبرنگاران جستجوی زنانه برای یک لقمه نان در کوه های زباله - مجله آی سیب

به گزارش خبرنگاران داستان زندگی برخی از زنان زیر پوست این شهر طور دیگری رقم خورده است، درحالیکه بسیاری از زنان تمام کوشش خود را برای دور کردن زباله از محیط زندگی خود می نمایند زنان کارگری هستند که هر روز رزق خود را از میان همین زباله ها به دست می آورند.

سایت دفن زباله اهواز حدود 120 کارگر برای تفکیک زباله دارد که قسمت اعظمی از آنها را زنان سرپرست خانوار تشکیل می دهند زنانی که هر روز از نقاط مختلف شهر خود را به این سایت می رسانند تا با تفکیک بخشی از زباله های شهر درآمدی برای گذران زندگیشان به دست بیاورند.

درآمدی برپایه حداقل حقوق و دستمزدهای قانون کار که حالا البته همان اندک درآمد نیز در سایه شیوع ویروس کرونا قطع شده و این 120 کارگر را بدون حقوق خانه نشین نموده است.

حسیبه یکی از همین زنان است ساعت پنج و نیم صبح هر روز از خانه خارج می گردد، خانه ای در انتهای محله پردیس در کنار بیمارستان بقایی که تقریبا در محدوده خارج از شهر قرار گرفته است. در این ساعت از صبح اتوبوسی برای تردد نیست و به ناچار باید یک جهت طولانی تا میدان دانشگاه را با تاکسی طی کند تا به سرویس شرکت برسد.

او و 120 کارگر دیگر به سایت جمع آوری و دفن زباله شهرداری اهواز در نزدیکی روستای صفیره می فرایند تا زباله های قابل تفکیک را از سایر زباله ها جدا نمایند. حجم زباله های فراوری شده در اهواز بالا است و روزانه بیش از یکهزار تن زباله در این سایت جمع آوری می گردد.

حسیبه و همه کارگران زنی که در اینجا شاغل هستند زنان سرپرست خانوار و یا بد سرپرستی هستند که روزانه بین 6 تا هشت ساعت در میان کوهی از زباله کار می نمایند. حسیبه که به گفته خودش سابقه پنج ساله در تفکیک زباله دارد می گوید: همسرم 15 سال پیش بر اثر یک تصادف شدید فلج و بعد از آن خانه نشین شد، بعد از آن برای تامین مخارج خانه همواره با مشکل روبرو بودیم.

او ادامه می دهد: از چند سال پیش تحت پوشش کمیته امداد قرار گرفتیم اما مستمری کمیته امداد واقعا برای هزینه های یک خانواده چهار نفره با 2 فرزند و یک هسمر معلول کافی نبود به همین دلیل تصمیم گرفتم تا خودم کاری پیدا کنم.

حسیبه 35 ساله که گرد پیری بر چهره آفتاب سوخته و دست هایش نشسته شرح می دهد: پیدا کردن کار برای زنی که سواد و سابقه کار ندارد خیلی سخت است مدت های زیادی برای پیدا کردن کار گشتم اما کسی حاضر نبود به یک زن ساکن در منطقه حاشیه نشین اعتماد کند.

او می گوید: در نهایت به وسیله کمیته امداد با یک شرکت تفکیک زباله آشنا شدم که به دنبال نیروی کار بود، حتی تصور هم نمی کردم روزی در مکانی کار کنم که انبوهی از مگسها و آلودگی گیرامونم را فرا گیرد و من بی توجه به آنها باید زباله تفکیک کنم.

این کارگر زن درخصوص مخاطرات کارش می افزاید: وقتی نام تفکیک زباله به میان می آید خیلی ها تنها به یاد زباله های مشمئزنماینده می افتند اما در کنار آن خطرات بسیاری هم ما را تهدید می نماید زیرا در میان این زباله ها سرنگ ها و اشیای نوک تیز بسیاری وجود دارد که هر آن می تواند ما را به بیماریهای سخت مبتلا کند.

وی می گوید: سال گذشته یک سرنگ آلوده در دست من فرو رفت که باعث شد 25 روز در یک بیمارستان بستری شوم از آن موقع تا به امروز هر سه ماه یکبار برای اطمینان از سلامتی ام باید آزمایش بدهم.

حسیبه به خانمی که آرام کمی آنسوتر نشسته اشاره می نماید و ادامه می دهد: این دوستم 2 سال پیش در همین سایت با آب جوش سماور دچار سوختگی شد که آثار بسیار بدی روی پوستش برجای گذاشت اما پیمانکار وقت نه تنها کمکی به آن نکرد بلکه گزارش اشتباهی هم برای آن منتشر کرد.

امید به زندگی در دل زباله ها

طوبی دیگر زنیست که در سایت تفکیک زباله کار می نماید حدودا 40 سال سن دارد و با سه فرزند خود زندگی می نماید او نیز می گوید: همسرم سال ها مریض احوال بود هزینه بسیاری برای درمان آن کردیم اما در نهایت عمرش به جهان نبود و خیلی زود من و چهار فرزندش را ترک کرد.

او که دائم زانوهایش را با دست هایش ماساژ می دهد می افزاید: دختر بزرگم سال گذشته ازدواج کرد و اکنون با 2 دختر و یک پسرم در حصیرآباد زندگی می کنیم. زندگی برای ما سخت است اما بازهم می گذرد و خدارا شاکریم.

طوبی بیش از آنکه از کم بودن حقوقش گله داشته باشد نگران بیکار شدن است و می گوید: حقوق یک ونیم تا 2 میلیون تومانی برای اداره کردن زندگی در این شرایط اقتصادی برای برخی خانواده ها که خرج زیادی دارند محال است اما من برای همین حقوق روزی 10 مرتبه خدا را شکر می کنم.

وی می افزاید: از اسفند سال گذشته که به دلیل شیوع ویروس کرونا بیکار شده ایم هیچ حقوقی دریافت ننموده ایم، حتی سنوات سال های گذشته هم به ما پرداخت نشده است.

طوبی با گلایه از پیمانکاران تفکیک زباله می گوید: هر سال یک پیمانکار جدید برای سایت می آید همه در ابتدا حقوق ما را پرداخت می نمایند اما 2 ماه مانده به خاتمه قرارداد دیگر از حقوق و سنوات خبری نیست.

وی درخصوص بیمه نیز شرح می دهد: ما تحت پوشش هیچ بیمه تکمیلی نیستیم حتی بیمه تامین اجتماعی هم برای ما به موقع پرداخت نمی گردد، اما الان بیشتر از هرچیز نگران تعطیلی شرکت و بیکاری خود هستیم به سایت مدیریت پسماند مراجعه کردیم و آنها گفتند فعلا برای دریافت بیمه بیکاری اقدام کنید.

دود اختلاف پیمانکار و مدیریت پسماند در چشم کارگران

رییس کمیسیون تحقیق، نظارت و بازرسی شورای شهر اهواز در این خصوص بیان نمود: حدود 120 کارگر شاغل در این سایت با بدترین شرایط در میان انبوهی از زباله کار می نمایند و بیماری های بسیاری آنها را تهدید می نماید. در میان پسماندها حتی سرنگ ها و زباله های بیمارستانی هم وجود دارد

محمدرضا ایزدی اضافه نمود: حقوق این کارگران براساس قانون کار است، هر سال مطابق قانون یک پیمانکار به وسیله مزایده برای تفکیک زباله در سایت صفیره انتخاب می گردد در واقع شرکت برنده مسئول پرداخت حقوق کارگران است.

وی شرح داد: شرکت های پیمانکار برنده در ابتدا حقوق این کارگران را به موقع پرداخت می نمایند اما در انتهای سال به دلیل بروز مسائل اقتصادی با سازمان مدیریت پسماند حقوق کارگران را واریز نمی نمایند.

ایزدی اضافه نمود: این اختلاف گاهی به مراجع قضایی کشیده می گردد که دود همین طولانی شدن فرایند رسیدگی به چشم کارگران می رود. زنان شاغل در این سایت همگی بی سرپرست یا بدسرپرست هستند که زندگی های سختی دارند.

وی ادامه داد: شاید کسی برای حقوق ماهی 2 میلیون تومان حاضر نباشد روزانه هشت ساعت در میان این زباله ها کار کند اما آنها برای کسب روزی حلال سال هاست این کار را انجام می دهند.

سایه کرونا بر سر کارگران تفکیک زباله

این عضو شورای شهر اهواز بیان نمود: از اسفندماه سال گذشته به دلیل شیوع ویروس کرونا این سایت تعطیل شده است زیرا احتمال ابتلای این کارگران به ویروس کرونا زیاد بود.

وی ادامه داد: در طرح فاصله گذاری اجتماعی بسیاری از دستگاه ها و سازمانها نیروهای خود را شیفتی نموده اند و یا در برخی روزها تمام اداره تعطیل بود اما کارکنان حقوق خود را کامل دریافت کردند اما کارگران سایت پسماند از اسفند تا به امروز حقوق دریافت ننموده اند.

ایزدی اضافه نمود: درحال حاضر این کارگران باید با مراجعه به اداره کار درخواست بیمه بیکاری نمایند اگرچه این مساله مشمول زمان است اما در نهایت حق آنها پرداخت می گردد. امیدوارم شهردار اهواز در این خصوص چاره ای اساسی بیندیشد.

تعطیلی در راستای سیاست فاصله گذاری اجتماعی

رییس سازمان مدیریت پسماند شهرداری اهواز نیز تعطیلی کارگران را در راستای سیاست فاصله گذاری اجتماعی دانست و گفت: این کارگران برای دریافت بیمه بیکاری باید اقدام نمایند.

محمدرضا قنواتی اضافه نمود: باتوجه به شیوع ویروس کرونا سلامتی این کارگران در معرض خطر است و به همین دلیل کار به حالت تعطیل درآمده است البته تعدادی از همین کارگران خودشان اقدام به تعطیلی نموده بودند.

وی عدم پرداخت حقوق 2 ماه کارگران را رد کرد و گفت: حقوق اسفندماه به صورت علی الحساب به آنها پرداخت شده و فقط عده ای مانده اند که پیمانکار به آنها نیز پرداخت می نماید.

شیوع ویروس کرونا سبب شده امنیت شغلی بسیاری از کارگران به مخاطره بیفتد، در این میان زنان کارگر سرپرست خانوار به مراتب فشارهای بیشتری را متحمل می شوند باید دید در صورت ادامه این شرایط سرنوشت کارگران چیست و مسئولان چه اقداماتی برای حمایت از آنها انجام خواهند داد؟

گزارش: ندا رضاپور