چگونه فن بیان خوبی داشته باشیم؟ - مجله آی سیب

خبرنگاران| در جهانی فعلی، آنقدر موضوع خوب صحبت کردن و فن بیان خوب داشتن مهم است که شاید بهتر باشد مدارس و دانشگاه به جای 16 سال آموزش (که بعضاً آموزش هایی واقعاً غیر کاربردی هم هستند) و حتی دقیقه ای نپرداختن به مهارت صحبت کردن، با یک تغییر نگرش کلی، فرصت بسیاری را به مهارت صحبت کردن و فن بیان قوی اختصاص دهند.

به گزارش خبرنگاران، درصد قابل توجهی از ارتباطات ما در طول روز با ارتباطات کلامی همراه است! پس دلیلی وجود ندارد که بهترین فن بیان و بهترین مهارت های صحبت کردن و صحبت در جمع را نداشته باشیم! ما باید یاد بگیریم چگونه روابط عمومی بالا داشته باشیم؟ خوب و زیبا صحبت کردن و پر انرژی صبحت کردن بسیار مهم است.

در طول روز همه ما بار ها و بار ها با محیط پیرامون خود ارتباط داریم و طبق تحقیقات صورت گرفته، به طور میانگین، 43 درصد از ارتباطات ما، صرف شنیدن و 32 درصد صرف صحبت کردن می شود! این عدد فوق العاده قابل تأمل است! 75 درصد ارتباطات ما، ارتباطات کلامی است و اگر فن بیان خوبی نداشته باشیم، مطمئناً نمی توانیم پیروزیت های زیادی کسب کنیم، زیرا ارتباطات ضعیفی خواهیم داشت.

آیا اصلاً می توان فن بیان خوبی داشت و خوب صحبت کرد یا اینکه این موضوع ذاتی است و امکان یادگیری آن وجود ندارد؟!

پاسخ این است: فن بیان درست مانند هر مهارت دیگری که فکرش را بکنید، قابل یادگیری است. فقط تمرین و کوشش زیاد می خواهد.

فن بیان و سخنرانی چیز هایی نیستند که این روز ها مد شده باشد! برخلاف تصور برخی ها که فکر می نمایند چند سالی بیشتر نیست که آدم ها برای به کرسی نشاندن حرفشان خوب صحبت کردن را آموخته اند، اهمیت نفود کلام از همان روز های اول که بشر به توانایی حرف زدن دست یافت، احساس شد.

هرچند سخنرانی به همان سرعت به مفهومی که امروز می شناسیم تبدیل نشد. اولین کتابی که با جزئیات درمورد سخنرانی و آموزش آن پرداخته است به 4500 سال پیش برمی شود. البته بیشتر تکنیک هایی که امروزه درمورد هنر نفوذ کلام و اقناع دیگران می دانیم به ارسطو، فیلسوف یونانی قرن سوم پیش از میلاد برمی شود. نکته جالب در آموزش های ارسطو این است که تاریخ انقضای آن ها نگذشته است و سخنرانان معروفی مانند جان اف کندی و مارتین لوتر کینگ هم از تکنیک های مشابهی برای افزایش نفوذ کلام خود استفاده می نموده اند و این نکات هنوز هم این روز ها کاربرد دارند و قدیمی نشده اند.

اما اصلا چرا باید نفوذ کلام بیاموزیم؟ حداقل به این 3 دلیل هرکسی باید تا حدی با فنون سخنرانی و نفوذ کلام آشنایی داشته باشد:

تقریبا هر کسی در زندگی اش در شرایطی قرار می گیرد که باید برای جمعی صحبت کند، بخواهد از عقایدش دفاع کند یا لازم باشد کسی را متقاعد کند. پس بهتر است خودمان را برای آن روز آماده کنیم.

کارمندان با هر سمتی که داشته باشند، بر اساس توانایی سخنرانی در جمع و مهارت های ارتباطی به عنوان یکی از مهمترین مهارت هایی که باید کسب نمایند رتبه بندی می شوند و پیشرفت می نمایند.

نفوذ کلام و توانایی متقاعد کردن دیگران با هر موقعیت اجتماعی که داشته باشید می تواند در کار شما، در زندگی تان یا حتی در جهان تغییرات عظیمی ایجاد کند.

همه ما تا به حال با افرادی سَر و کار داشته ایم که صدای شان خیلی گوش خراش، نازک یا مصنوعی بوده است. صحبت کردن برخی افراد آنقدر ناخوشآیند است که پیغام گفته شده را کاملا خراب می نماید. شما در چند قدم می توانید کیفیت، لحن، حالت بیان و صدای تان را بهتر کنید. فقط به دانستن چند فوت و فن ساده و تمرین آن ها احتیاج دارید. از فرصت بهره ببرید تا صدای تان، توانایی متقاعد کردن افراد و تعهدتان به متنی که می خوانید را تقویت کنید. این یعنی کسب وکار و میزان رضایت مشتری های تان ارتقا می یابد و خدمات شما را بیشتر به دیگران توصیه می نمایند. حتی با اینکار می توانید سخنرانی حیرت انگیزی داشته باشید.

با هر صدا و سرعتی که صحبت می کنید، وضوح کلید پیروزیت تان است. مخاطب باید قادر باشد تمام کلمات را بشنود، بنابراین هر عبارت مبهمی می تواند این وضوح را از بین ببرد. درست صحبت کردن را با تلفظ و ادای صحیح کلمات تمرین کنید. کِیتی شوارتز، مدیر شرکت دورام، در کارگاهی که با موضوع بهبود مهارت سخنرانی و تقویت فن بیان برای کسب وکار در کالیفرنیای شمالی برگزار گردید، به نکته مهمی اشاره نموده است: یکی از کارهایی که می توانید انجام دهید تا وضوح کلام تان را بیشتر کنید، کم کردن سرعت است. افراد وقتی نگران هستند یا درباره ی آنچه می گویند تردید دارند، تمایل دارند سریع صحبت نمایند. همچنین او می گوید: شمرده صحبت کردن نه تنها فهم مخاطب را از صحبت های شما تقویت می نماید، بلکه باعث می شود مطمئن و آرام به نظر برسید. معیاری خوب وجود دارد تا کیفیتِ سرعت صحبت تان را ارزیابی کنید، فرض کنید که شماره تلفنی را می خوانید، فردی که گوشش با شماست، باید بتواند آن را یادداشت کند. برای تمرین سرعتِ گفتار، رشته ی بلندی از اعداد را بخوانید و حین انجام این کار آنها را در هوا یادداشت کنید. این تکنیک برای رسیدن به ضرب آهنگی عالی است و اینگونه می توانید نفوذ کلام داشته باشید.

اِاِ…، سلام به همگی…، اسم من، اِاِ…، امینه.

متأسفانه باید بگویم کسی به ادامه ی این سخنرانی گوش نمی نماید. این مثال نشان می دهد که چگونه نداشتن اعتمادبه نفس به همه چیز لطمه می زند، مخصوصا به صدای تان.

احساس کنید حرفی که می زنید، متعلق به خودتان است. با تمام اعتمادبه نفسی که در جهان وجود دارد، صحبت کنید. فرض کنید می خواهید با کاراته بازی، تعدادی بلوک محکم را بشکنید. اندکی تردید باعث می شود به جای بلوک ها دست های شما بشنمایند.

نکته ی قبل در خصوص اعتمادبه نفس موقع صحبت کردن بود و این نکته درمورد ارتباطی است که شما با موضوعی که درمورد آن صحبت می کنید برقرار نموده اید: باید خودتان چیزی که می گویید را باور داشته باشید.

وقتی با اشتیاق صحبت می کنید، مردم تفاوت را حس می نمایند. شاید این نکته ، بسیار لطیف و کمی نامحسوس باشد اما در حقیقت وقتی در متن تان طنین انداز شود، صدای تان قابل باور تر و متقاعد نماینده تر به نظر خواهد رسید و این یکی از راه های تقویت قدرت بیان است.

برای تقویت این مورد می توانید خودتان را با افرادی احاطه کنید که بهتر از شما هستند. می توانید از هم جواری با آنها درس های زیادی یاد بگیرید که از روش های دیگر، آموختن این درس ها امکان پذیر نیست و مهارت تان را ارتقا دهید. در کلاس ها و کارگاه هایی شرکت کنید که از افرادی تشکیل شده است که در حرفه شان از شما بهتر هستند. به تجربیات شان گوش کنید، ممکن است سخت باشد اما قطعا به بهتر شدن تان یاری می نماید.

برخلاف یک نوازنده گیتار، پیانو یا طبل، هنگام سخنرانی، ابزار کار شما بدن تان است. ببینید چطور نوازنده های حرفه ای از آلات موسیقی شان نگهداری می نمایند. باوسواس آن را تمیز، از آن محافظت، قطعات شکسته اش را تعمیر و در جای خوب و راحتی از آن نگه داری می نمایند.

شما چطور با ابزار کارتان رفتار می کنید؟ برای نگه داری، مراقبت و حفاظت از طراوتش چه کار هایی انجام می دهید؟

برای حفاظت از صدای تان این نکات را رعایت کنید:

نفس عمیق بکشید و با استفاده از الگو های تنفسیِ مناسب، گام اول را در این راه محکم بردارید. کیت دِوُر، مؤسس توتال وُیس، می گوید: اگر به جای تنفسِ عمیق شکمی، از راه سینه و سطحی تنفس صحیح داشته باشید، صدای تان ضعیف تر و وحشت زده به نظر می رسد، همچنین این کار می تواند باعث کشش غیرضروری تار های صوتی تان شود. وقتی اضطراب و استرس دارید یا وحشت زده هستید شاید کمی سخت باشد یادتان بماند نفس عمیق بکشید، اما نفس های آرام، عمق صدای تان را بهبود می بخشد و به شما یاری می نماید مطمئن تر به نظر برسید.

حتما با فواید نوشیدن آب آشنا هستید. زیاد آب بنوشید. دِوُر می گوید: سیراب نگه داشتن بدن به کیفیت صدای تان یاری بسیاری می نماید. اگر در طول روز قهوه، نوشابه یا نوشیدنی های الکی بنوشید، ممکن است تار های صوتی تان رطوبت لازم برای فراوری بهترین صدای ممکن را نداشته باشند. همچنین او می گوید: تار های صوتی باید انعطاف پذیری خوبی باشند، چون با سرعت زیادی می لرزند. تار های صوتی زنان به طور متوسط 200 بار در ثانیه می لرزند، این عدد برای مردان حدود 120 بار در ثانیه است. با هر وعده غذایی، آب بنوشید. یک بطری کوچک آب را پر کنید و مرتب از آن کم کم بنوشید. شاید این مقدار آب زیاد به نظر برسد، اما باید بدانید اغلب مردم کم تر از حد مورد احتیاجشان آب می نوشند.

از فریاد زدن پرهیز کنید. شوارتز می گوید: عاشقِ فریاد زدن برای تشویق تیم مورد علاقه تان هستید؟ باید بگویم قطعا این کار برای تار های صوتی تان خوب نیست. فریاد زدن می تواند باعث کشیده شدن آن ها شود و صحبت کردن را برای تان مشکل کند. در بدترین حالت، فریاد زدن می تواند به گره های صوتی و برآمدگیِ تار های صوتی منجر شود.

حداقل 7 ساعت در شب بخوابید. یک صدای خسته، بد به نظر خواهد رسید. همچنین خستگی برای صدای تان مضر است.

زمزمه نکنید. این کار برای صدای تان مشکل ایجاد می نماید و باعث کشیدگی تار های صوتی تان می شود.

دِوُر اعتقاد دارد طرز نشستن یا ایستادن هم می تواند سخنرانی شما را تحت تأثیر قرار بدهد. صاف ایستادن یا نشستن به شما اجازه می دهد به خوبی نفس بکشید و صدای تان قدرت نفوذ بیشتری داشته باشد. کمی تکان دادن سر هم می تواند مفید باشد. اگر چانه تان را بالا ببرید و سرتان را کمی کج کنید، می توانید طنینِ صدای تان را کم کنید و در نتیجه صدای تان شفاف تر به گوش برسد. او می گوید: اگر شانه های تان به هم نزدیک باشد و به سمت سرتان قوز داشته باشد، بخش عظیمی از قدرت بالقوه ی صدای خود را از دست می دهید.

شوارتز می گوید: معمولا صداهایی با شیب زیاد یا خیلی زیر، به دلیل اضطراب یا عدم اطمینان گوینده به وجود می آیند. استفاده از شیب صحیحِ صدا به شما یاری می نماید ارتباطات بهتری برقرار کنید. می توانید بهترین اوج صدای تان را با گفتن آ-ها پیدا کنید (همان عبارتی که به جای بله در جواب یک دوست می گویید). شوارتز اعتقاد دارد که اوج صدای تان در هنگام صحبت کردن باید با آ همخوانی داشته باشد.

شاید باورتان نشود اما یک قهرمان دویِ سرعت المپیک، قبل از اینکه سعی کند رکورد جهان را جا به جا کند، حداقل 3 ساعت را صرف گرم کردن تمام اعضای بدنش می نماید. راستش را بخواهید من به جایی رسیده ام که قبل از پیاده روی حتما باید بدنم را گرم کنم، وگرنه عضلات پشت پایم به شدت درد می گیرند.

داشتن آمادگی یک ضرورت است. برای تقویت قدرت بیان تان هر روز صبح را با گرم کردن صدای تان شروع کنید. عضلات صورت تان را بکشید. برنامه های تان را به ترتیب اجرا کنید. یکی از تمرین هایی که برای گرم کردن تارهای صوتی می توانید انجام دهید ارتعاش لب ها با عبور هوا از بین آنهاست (برای آشنایی با این تمرین ویدئوهای Lip Roll را در اینترنت جستجو کنید.) ماهیچه های گردن تان را شُل کنید. تمرین های تنفسی تان را انجام دهید. حتی اگر زمانی برای گرم کردن صدای تان صرف نمی کنید، هر روز صبح 5 دقیقه را به آماده کردن صدای تان اختصاص دهید. این تکنیک برای صدای تان به طور شگفت انگیزی خوب و برای سلامتی تان مفید است. اگر هنوز فکر می کنید این ترفند احمقانه است، توجه داشته باشید سلین دیون که سال ها در زمینه ی خوانندگی تجربه دارد و در کارش بسیار پیروز است هنوز هم، هر روز صبح را با این تمرین های پایه ای شروع می نماید.

در موسیقی، به توانایی خواندن یک برگه ی موسیقی (که تا به حال آن را ندیده اید) و نواختن آن به وسیله ی آلت موسیقی، بداهه نوازی می گویند.

برای سخنرانی های طولانی یا پروژه های عظیم مثل صداگذاری کتاب های صوتی یا ویدئوهای آموزشی، ممکن است وقت تان برای چندین بار روخوانی متن، قبل از شروع کار تلف شود، بدون اینکه احتیاجی به این کار باشد. به جای آن می توانید تمرین کنید هنگامی که برای بار اول متنی را می خوانید، آن را خوب بیان کنید. ممکن است مدتی طول بکشد تا دهان و چشم های تان هماهنگ شوند اما این مهارت به خوبی با گام بعدی که از آن صحبت خواهیم کرد در ارتباط است.

برای تقویت قدرت بیان باید تمرین کنید. با اینکه دیگران بارها و بارها اهمیت تمرین کردن را برای نتیجه دادن کارها شرح داده اند، ما هم در خصوص آن صحبت می کنیم. بهترین هنرمندان دوبله می توانند هزاران کلمه را بدون ارتکاب اشتباه بیان نمایند، اما برای به دست آوردن این مهارت، سال ها زمان ضروری است. تمرین باعث از بین بردن نواقص می شود و صداپیشه ها از این راه به پیروزیت می رسند.

خیلی زود روی غلتک می افتید و خواندن و گفتارتان به هم پیوسته و بدون اشتباه می شود. به این ترتیب در وقت تان صرفه جویی، در کارتان پیشرفت و از مهارت تان سود کسب می کنید و قدرت نفوذ کلام تان را بالا می برید.

شاید این آخرین نکته باشد اما مهم ترین مسئله است. چرا؟ چون اگر تازه کار هستید، هر یک از سخنرانی ها یا آزمون ها می تواند برای تان به آخرین شان هم تبدیل شود. پس همه چیز به این چنددقیقه یا حتی چندثانیه بستگی دارد و این موضوع می تواند شما را نگران کند. عمیق نفس بکشید و لبخندی بزنید (که می توانید صدایش را به وسیله بلندگو بشنوید). به توانایی های خودتان اعتماد داشته باشید و بدانید فرقی ندارد چه اتفاقی می افتد، مهم این است که شما به بهترین شکل کوشش نموده اید.