دردسرهای یک روزنومه چی از زبان دخو - مجله آی سیب

دخو با اشاره به سانسورهای رسانه ای، همه انتقادهای خود را نسبت به رویدادهای ملی و محلی بیان می کند. متن مقاله او به شرح زیر است:

اگرچه درد سر می دهم اما چه می توان کرد نشخوار آدمیزاد حرف زدن اوست. آدم اگر حرف نزند دلش می پوسد. من یک رفیق به اسم دمدمی دارم. دمدمی بیش از یک سال است که موی دماغ من شده و می گوید: کبلایی تو که هم از این روزنامه نویس ها پیرتری، هم دنیا دیده تری، هم تجربه ات بیشتر است و الحمدالله به هندوستان هم که رفته ای پس چرا یک روزنامه منتتشر نمی کنی؟

به او می گویم دمدمی عزیز اولا همین خود تو که با من ادعای رفاقت داری اگر روزی من یک روزنامه منتشر کنم آن وقت تو هم دشمن من خواهی شد. ثانیاً حالا آمدیم و تصمیم گرفتیم که یک روزنامه منتشر کنیم بگو ببینم چه مطالبی باید توی آن بنویسیم؟ دمدمی سرش پایین انداخت و بعد از کمی فکر کردن سرش را بلند کرد و گفت: چه می دانم؟ از همین حرف ها که دیگران می نویسند تو هم بنویس.مثلاً معایب بزرگان را بنویس. گفتم والله بالله این جا ایران است؛ در این جا این کارها عاقبت ندارد. می گفت: پس لابد تو هم طرفدار استبداد هستی پس حتما تو هم بله... وقتی این حرف او را می شنیدم می ماندم معطّل برای اینکه می فهمیدم همین یک کلمه تو هم بله چقدر آب بر می دارد.

باری دردسرتان ندهم آنقدر گفت و گفت و گفت تا ما را به این کار؛ یعنی روزنامه نویسی وا داشت اما حالا که می بیند آن روی کار بالاست دست و پایش را گم کرده و تمام حرف هایی که زده بود یادش رفته.

دمدمی تا یک فراش قرمزپوش را می بیند دلش می تپد و تا به یک ژاندارم چشمش می افتد رنگش می پرد. هی می گوید: امان از همنشین بد، آخر من هم به آتش تو خواهم سوخت. می گویم: عزیزم من که یک دخو بیشتر نبودم. چهار تا باغستان داشتم. باغبان ها آبیاری می کردند، انگورش را به شهر می بردند، کشمش اش را می خشکاندند و در حقیقت من کنج باغستان افتاده بودم توی ناز و نعمت و همانطور که شاعر علیه رحمه گفته است:

نه بیل زدم نه پایه/ انگور خوردم تو سایه

در واقع تو این کار را روی دست من گذاشتی و به قول تهرانی ها تو مرا روبند کردی. تو دست مرا توی حنا گذاشتی و حالا دیگه تو چرا مرا شماتت می کنی؟ دمدمی در جواب می گوید نه، رشد زیادی مایه جوانمرگی است می بینم راستی راستی هم که دمدمی است.

خوب عزیزم دمدمی بگو ببینم تا حالا من چه گفته ام که تو را آنقدر ترس برداشته است؟ می گوید: قباحت دارد مردم که مغز خر نخورده اند تا تو بگویی ف من رفته ام فرحزاد. این پیکر که تو گرفته ای معلوم است آخرش چه ها خواهی نوشت. تو بلکه فردا دلت خواست بنویسی پارتی های بزرگان ما روی هواخواهی روس و انگلیس تعیین می شوند. تو بلکه خواستی بنویسی بعضی از ملاهای ما حالا دیگر از فروختن موقوفات دست برداشته به فروش مملکت دست گذاشته اند. تو بلکه خواستی بنویسی در قزاقخانه صاحب سِمتانی که برای خیانت به وطن حاضر نشوند مسموم... (در این جا زبانش طپق می زند لکنت پیدا می کند و می گوید) نمی دانم که چه چیز و چه چیز و چه چیز. آن وقت چه خاکی به سرم بریزم؟ چطور خودم را پیش مردم به دوستی تو معرفی بکنم؟ خیر خیر ممکن نیست. من عیال دارم. من اولاد دارم. من جوانم. من در دنیا هنوز امیدها دارم.

می گویم: عزیزم اولاً دزد نگرفته، پادشاه است. من تا وقتی که مطلبی را ننوشته ام کی قدرت دارد به من بگوید تو. خیال را هم که خدا بدون استفتا از علما آزاد، خلق کرده. بگذار من هرچه دلم می خواهد در دلم خیال بکنم. هر وقت نوشتم آن وقت هر چه دل می خواهد بگو. من اگر می خواستم هر چه می دانم بنویسم، تا حالا خیلی چیزها می نوشتم. مثلا می نوشتم الان دو ماه است که یک صاحب سِمت قزاق که تن به وطن فروشی نداده بیچاره از خانه اش فراری است و یک صاحب سِمت خائن با بیست نفر قزاق مأمور کشتن او هستند. مثلاً می نوشتم اگر در جلسات نشانه ب بانک انگلیس تفتیش بشود، بیش از بیست کرور از قروض دولت ایران را می توان پیدا کرد. مثلاً می نوشتم اقبال السلطنه در ماکو و پسر رحیم خان در نواحی آذربایجان و حاجی آقا محسن در عراق و قوام در شیراز و ارفع السلطنه در طوالش به زبان حال می گویند چه کنیم. الخلیل یامرنی و الجلیل. پنهانی مثلاً می نوشتم نقشه ای را که مسیو دوبروک مهندس بلژیکی از راه تبریز که با پنج ماه زحمت و چندین هزار تومان مصارف از کیسه دولت بدبخت کشید، یک روز از روی میز یک نفر وزیر پر در آورده به آسمان رفت و هنوز مهندس بلژیکی بیچاره هر وقت زحمات خودش در سر آن نقشه یادش می افتد، چشم هایش پر از اشک می شود.

وقتی حرف ها به اینجا می رسد دست و پاچه می شود و می گوید نگو نگو حرفش را هم نزن. این دیوارها موش دارد موش ها هم گوش دارند. می گویم: چشم هر چه شما دستورالعمل بدهید اطاعت می کنم. آخر هر چه باشد من از تو پیرترم یک پیرهن از تو بیشتر پاره کردم. من خودم می دانم که مطالب را باید بنویسم و به چه مطلبی را نباید بنویسم. آیا من تا به حال هیچ نوشتم چرا روز شنبه 26 ماه گذشته وقتی که نماینده وزیر داخل به مجلس آمد و آن حرف های تند و سخت را گفت یک نفر جواب او را نداد؟ آیا من نوشته ام که کاغذسازی که در سایر ممالک از جنایات بزرگ محسوب می شود در ایران چرا مورد تحسین و تمجید شده؟ آیا من نوشته ام که چرا از 70 شاگرد بیچاره مهاجر مدرسه آمریکایی می توان گذشت و یک نفر مدیر نمی توان گذشت؟ اینها همه از سرایر مملکت است. اینها تمام حرف هایی است که همه جا نمی توان گفت من ریشم را توی آسیاب سفید نکرده ام. جانم را از صحرا پیدا نکرده ام. تو آسوده باش، هیچ وقت از این حرف ها نخواهم نوشت به من چه وکلا بلد را برای فرط بصیرت در اعمال شهر خودشان می خواهند محضر تاسیس انجمن ایالتی مراجعت بدهند. به من چه که نصرالدوله پسر قوام در محضر بزرگان تهران رجز می خواند که منم خورنده خون مسلمین. منم برنده عرض اسلام. منم آن که ده یک خاک ایالت فارس را به قهر و غلبه گرفته ام. منم که 75 نفر زن و مرد قشقایی را به ضرب گلوله توپ و تفنگ هلاک کردم. به من چه بعد از گفتن این حرف ها بزرگان تهران هورا می کشند و زنده باد قوام می گویند. به من چه که دو نفر عبا یچیده با آن یک نفر مأمور از یک در بزرگی هر شب وارد می شوند.

من که از خودم نگذشته ام، آخرت هم حساب است. چشمشان کور به فرایند آن دنیا جواب بدهند. وقتی این حرف ها را می شنود خوشوقت می شود و دست به گردن من انداخته. رویم را می بوسد و می گوید: من از قدیم به عقل تو اعتقاد داشتم بارک الله بارک الله. همیشه همین طور باش. بعد با کمال خوشحالی به من دست داد، خداحافظی کرده و رفت.

دخو