فایدة دندان ها در شناسایی غذاهای ما قبل تاریخ - مجله آی سیب

مترجم: زهرا هدایت منش

منبع:راسخون

دانشمندان می گویند آثار میکروسکوپی بقایای گیاهان را بر سنگوارۀ دندان های میمون آسیایی غول پیکری به نام ژیگانتو پیتکوس، که از6 میلیون تا300000سال پیش می زیسته است، کشف کرده اند. شواهد حاکی از آن است که غذای متنوع این میمون که نسلش منقرض شده است ـ وحدود 3 متر قد و 500 کیلو گرم وزن داشته ـ شامل میوه های گرمسیری وعلف های لیفی، بوده است اگر دقت این روش تایید شود، ممکن است بتوان روزی از آن برای روشن ساختن عادت های غذایی جانوران منقرض شدۀ دیگری از جمله اجداد خود ما استفاده کرد.

مطالعۀ چهار دندان ژیگانتو پیتکوس با میکروسکوپ الکترونی پیمایشی نشان داده است که بر روی دو دندان، 30 اثر گیاهی یا گیاه سنگ (فیتولیت) وجود داشته است. راسل سیوکون از دانشگاه آیوای امریکا که سرپرستی این تحقیق را به عهده دارد می گوید اسید مونوسیلیسیک که در دستگاه آوندی گیاهان جریان دارد، پس ار سخت شدن در فضای بین یاخته ای و درون یاخته ای گیاه سنگ می سازد ـ یعنی نقش سختی از شکل یاخته ها که از جنس سلیسیوم است. بسیاری از گیاهان و همۀ علف ها اسید مونوسیلیسیک را با ریشه هایشان از آب های زیر زمینی جذب می کنند.

گیاه سنگ ها را 150سال پیش در آلمان کشف کردند، و مطالعۀ گیاه سنگ های موجود در خاک از دهۀ 1950 آغاز شد. از آن هنگام تا به امروز این ذرات سخت سیلیسی بر انواعی از ابزارهای سنگی که در حفاری های باستان شناختی به دست آمده اند، دیده شده اند.

سیوکون می گوید که ظاهرا گیاه سنگ ها هنگام جویده شدن گیاه، مینای دندان را خراش می دهند، وتحت تاثیر توام اصطکاک ورطوبت، به دندان می چسبد. اما لارنس مارتین از دانشگاه ایالتی نیویورک استدلال می کند که اگر اصطکاک باعث چسبیدن گیاه سنگ ها به مینای دندان شود، گرمای حاصل از اصطکاک هم باید قاعدتا شکل گیاه سنگ ها را تغییر دهد و در نتیجه شناختن گیاهی را که منشا آن بوده است مشکل سازد. وی می گوید: پژوهش در زمینۀ گیاه سنگ ها پیشرفت بزرگی در مطالعۀ رژیم های غذایی گذشتگان به بار خواهد آورد، اما هنوز معلوم نیست که گیاه سنگ ها چگونه به سطح دندان ها می چسبند. فردریک گراین که فرسایش میکروسکوپی دندان های ژیگانتو پیتکوس را بررسی کرده است می گوید: بیش تر احتمال دارد که این ذرات سیلیسی بعد از مرگ به دندان ها چسبیده باشند.

مارک تیفور از دانشگاه جانز هاپکینز می گوید هنوز کسی نمی داند که آیا گیاه سنگ ها به طور معمول به دندان های موجودات زنده می چسبند یا نه. اما سیوکون می گوید قصد دارد در دندان های لمورهایی که در ماداگاسکار زندگی می کنند به جستجوی گیاه سنگ ها بپردازد، و امیدوار است نمونه هایی از دندان های اجداد انسان به دست آورد تا گیاه سنگ هایشان را بررسی کند.