چرا خودروساز خوبی نیستیم؟ - مجله آی سیب

به گزارش گروه رسانه های خبرنگاران، چرا صنایع دفاعی ما پیشرفت نموده است، اما صنعت خودرو کشور نتوانسته پیشرفت قابل ملاحظه ای داشته باشد؟ این سوالی است که اغلب در ذهن بسیاری از افراد به وجود می آید.

در بعضی از صنایع مانند صنایع دفاعی کشور سرمایه گذار بخش خصوصی وجود ندارد و از آنجایی که در ایران نیروی محرک قدرتمندی برای توسعه صنایع نظامی در اختیار دانشمندان عرصه نظامی قرار می دهند، در نتیجه در این حوزه قوی تر از صنعت خودرو خواهند بود. نکته ای که وجود دارد خودروسازی در ایران از سوی بخش خصوصی شکل گرفته است، اما پس از انقلاب دولت یا قدرت سیاسی، صاحب و همچنین موتور محرک تحولات این صنعت شد.

در گذشته با وجود اینکه صنعت خودروسازی در کشور با قوای محرکه قدرت سیاسی، پیش می فت اما متاسفانه بازار داخل کشور به محصولات خارجی واگذار شده بود. به همین دلیل عبارتی مانند خودرو ملی به جای آنکه کارکردی مالی برای بنگاه مالی خودروساز داشته باشد کارکردی سیاسی برای برآوردن آرزو های دولتمردان وقت را داشت.

صنعت خودرو ایران از جدال و آشتی زیرپوستیِ هردو محرکِ قدرت سیاسی و سرمایه داری در صنعت خودرو، رنج می برد هر دو به یک میزان کم صبرند که بهره زودگذری از این صنعت نصیبشان گردد و شوربختانه در تلاطم و بلاتکلیفی کنونی، نه صنعت خودرو آنقدر سیاسی است که شعار های رنگ و لعاب دارِ فراوری ملی نزد عوام خریدار داشته باشد و نه آنقدر سودآور است که بخش خصوصی را به سمت خود بکشاند، آن هم در شرایطی که سیاستگذاری پولی و فضای کسب وکار کشور به گونه ای است که دلالی بهتر از فراوری صرفه دارد.

چنانچه داخلی سازی قطعات و حتی طراحی و فراوری بدنه خودرو با پیروزیت کامل در کشور اجرا گردد، احتیاجهای خودروسازان نیز توسط قطعه سازان داخلی تأمین گردد و در نهایت فراوری روزانه خودرو در تیراژ بالا صورت گیرد، احتیاجهای بازار خودرو در فرایندی عادی برآورده خواهد شد.

تحقق این امر سبب می گردد تا قیمت خودرو تابع عرضه و تقاضا در بازار باشد و فراوری و عرضه در فضایی مالی شکل گیرد که در نتیجه آن آرامش به بازار خودرو و همچنین حوزه فراوری بازخواهد گشت.

چرا خودروساز نشدیم؟

علی پاکزاد مهدی دادفر دبیر انجمن واردنمایندگان خودرو ، درباره اینکه چرا خودروساز نشده ایم، گفت: ما خودروساز نیستیم. در فراوری خودرویی مانند پراید که فکر می کنیم تمام فراوری آن مال ماست وابستگی ارزی 20 درصدی داریم، در نتیجه خودروساز نیستیم.

او بیان نمود: قطعه سازانمان هم در تامین مواد اولیه شان وابستگی کامل دارند. رقابتی بین کشورهای دیگر و ایران وجود ندارد چرا که در حال حاضر امکان رقابت با شرکت های خودروسازی دیگر وجود ندارد تا زمانی که وابستگی ارزیمان از بین برود.

دبیر انجمن واردنمایندگان خودرو او در پاسخ به این سوال مبنی بر اینکه چرا موشک ساز شدیم اما خودروساز نشدیم؟، اضافه کرد: غیر از استراتژی هایی که فقط روی کاغذ نوشته شده و هیچکس هم در راستای خودروسازی به آن توجه نمی نماید، کدام عملیات اجرا شدن خودروساز شدن را دیدید؟ شعار ها و خبر ها و اینکه صد در صد خودکفایی رسیدیم!، می توانید اسم خودروسازی داخلی مان را بگویید، کدام خودرو ملی است؟

دادفر گفت: خودروهایمان برای نخبه هایمان از صنعت خودروسازی حضور 6 تا 2 ساله است. از اینجا هم به سمت فراوری بنز و بی ام و حرکت کردند. منظور از 6 تا 2 ساله این است که نخبه های صنعت خودروسازی در همه اشکالش، از پلت فرم گرفته، طراحی موتور و طراحی گیربکس، 6 ماه تا حداکثر 2 سال فعالیت می نمایند پس از آن در این صنعت دوام نمی آورند.

او گفت: به دلیل اینکه این افراد نخبه فکری و ذهنی هستند سریعاً جذب کمپانی های بزرگ جهان مثل بنز و تویتا و BMW ... می شوند، علاوه بر این بازار انحصاری محصولات به زور فروش می رود.

دبیر انجمن واردنمایندگان خودرو تشریح کرد: پرسیدید چرا موشک ساز شدیم، این نکته قابل تامل است که در خودروسازی کدام یک از افراد حاضر هستند جانشان را برای خودروسازی بدهند؟ در صورتی که در موشک سازی حاضر بودند جان خود را بدهند.

دادفر اضافه کرد: آدم های هر صنعت با یکدیگر تفاوت دارد و نباید این دو را با یکدیگر مقایسه کرد اما باید به این نکته اشاره نمود که توان رقابت در کشور وجود دارد.

در صنعت خودرو ضریب خطا یک در هزار هم مسائل ایجاد می نماید

فربد زاوه کارشناس صنعت خودرو ، در پاسخ به این سوال که چرا خودرو ساز نشده ایم، اما موشک ساز شده ایم؟، گفت: اصولا کاری به فرهنگ نظامی نداریم، اما در صنعت خودرو ضریب خطا یک در هزار هم مسائل ایجاد می نماید. اگر در صنایع نظامی اشتباهاتمان 990 بار چشم پوشی گردد و یک بار آن پیروز گردد، قطعا راضی می شویم، اما در صنعت خودرو یک اشتباه همه چیز را بهم می ریزد.

او بیان نمود: همان طور که مشاهده شد در فضای نظامی وقتی یک موشک به هواپیمای مسافربری اصابت کرد، همه چیز را زیر سوال برد و همه چیز را خراب کرد. مردم عادی و غیر نظامی دنبال مسائل امنیتی و نظامی نیستند و برایشان مسئله امنیت و رفاه مسئله مهمی است اما هرچقدر بگوییم که مهم نیست، ولی واقعتیش این است که هست و مردم در عین حال می توانند به راحتی مقایسه نمایند.

این کارشناس صنعت خودرو ادامه داد: فکر کنید یک موشک کروز ما در مقایسه با موشک کروز آمریکایی چه تفاوت هایی دارد، برای بسیاری از افراد این مسئله قابل مقایسه است حتی کسانی که تخصص های فنی دارند، اما تخصص فنی نظامی ندارند.

زاوه تشریح کرد: در مورد مسئله ای مانند خودرو احتیاج به تخصص فنی نداریم. یک خانم خانه دار یک ماشین پراید می خرد و به راحتی می تواند تفاوت پراید را با یک محصول تویوتا جی ایکس آر 2020 حتی از روی عکس درک کند .

این کارشناس صنعت خودرو گفت: فضای ساخت موشک با خودرو کاملا متفاوت است و در این 2 فضا با 2 شرایط مرزی متفاوت مدیریت می گردد. علت شکستمان در صنعت خودروسازی تکیه بر ارزش هایی بوده که ارزش های واقعی نبوده است.

او بیان نمود: تمام مانور یکی از خودروسازان کاهش ارزبری است. فرض کنید 50 میلیون ارزبری را کم کردیم اما وقتی یک خودرو را از 30 میلیون تومان به 90 میلیون تومان برسانیم مگر دیگر اهمیت دارد که ارز کم یا زیاد شده است؟ زمانی که نمی توانید یک کالایی را با کیفیت مناسب و قیمت مناسب فراوری کنید، واقعا هم اهمیتی ندارد و نشان می دهد نوع ارزش گذاری توسعه صنایع مان غلط بوده است و قطعا وقتی ارزش گذاری تان غلط باشد نمی توانید انتظار داشته باشید به نتایج درستی در این حوزه برسید.

این کارشناس صنعت خودرو گفت: اگر در صنایع نظامی بخواهیم روی بهای تمام شده تمرکز کنیم، احتمالا زمان را از دست می دهیم یعنی چیزی است که در آنجا هم اهمیت دارد. در خودرو چیزی که اهمیت دارد کیفیت خودرو و قیمت آن اهمیت دارد.

زاوه گفت: اگر جهت ارزش گذاری و هدف گذاری غلط باشد، به نتیجه درست دست نخواهیم یافت و بازار خودروی ما رشد نخواهد کرد. بازار خودروی ایران زمانی رشد می نماید و صنعت خودروی ایران زمانی توسعه پیدا می نماید که به بازار های بین الملل وصل گردد.

صنعت خودروسازی و موشک سازی ما با یکدیگر قابل مقایسه نیستند

احمد نعمت بخش، دبیر انجمن خودروسازان ، گفت: صنعت خودروسازی و موشک سازی ما با یکدیگر قابل مقایسه نیستند. در ساخت موشک بحث قیمت مطرح نیست و بحث توان دفاعی مطرح است و هیچ وقت آنالیز نمی نمایند که این موشکی که ساخته شده است اگر مشابهش از خارج وارد گردد مثلا یک دوم یا یک سوم قیمت است.

او بیان نمود: در خودروسازی زمانی که قصد دارید فراوری انبوه کنید و در واقع قصد دارید خودرویی به مردم تحویل دهید که رقابتی باشد محدودیت مشخص قیمت دارید و نمی توانید هر قیمتی قطعه بسازید، ولی در صنایع موشکی شما محدودیت قیمتی ندارید.

مسئله قابل تامل این است که رغبت زیادی برای فراوری خودرو داخلی در کشور وجود ندارد در غیر اینصورت تصاحب دانش لازم برای این کار آسان ترین قسمت ماجراست. اگر برای بخش خصوصی بصرفد، دانش را از هر کجای جهان که باشد می آورد و در خدمت فراوری به کار می گیرد. اینکه قطعه ساده پلاستیکی از خارج از کشور وارد می گردد دلیلش عدم احاطه به دانش فنی آن قطعه نیست بلکه دلیلش را باید در فضای کسب وکار کشور جست که فراوری در آن ارزش آفرین نیست و به تبع آن مهندسی و فناوری مورد احتیاج نیستند.

منبع:باشگاه خبرنگاران